خودروهای امروزی، گیربکس جعبه دندهنقش حیاتی در انتقال قدرت از موتور به چرخ‌ها دارد و به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود دستیManual اتوماتیک Automatic و نیمه‌اتوماتیک SemiAutomatic

دستی: مناسب برای کنترل بیشتر و هزینه کمتر اتوماتیک: برای راحتی و رانندگی شهری نیمه‌اتوماتیک: ترکیبی از هر دو، با قابلیت انتخاب حالت دستی یا خودکار

 ۱. *گیربکس دستی (Manual Transmission - MT)*
- *ویژگی‌ها*:  
  - راننده باید به صورت دستی دنده‌ها را تعویض کند (با استفاده از کلاچ و اهرم دنده).  
  - معمولاً دارای ۵ یا ۶ دنده‌ی جلو و یک دنده عقب است.  
  - کنترل بیشتری به راننده می‌دهد و مصرف سوخت بهینه‌تری دارد (در صورت رانندگی صحیح).  

- *مزایا*:  
  - هزینه تعمیر و نگهداری کمتر.  
  - عمر طولانی‌تر در صورت استفاده صحیح.  
  - مناسب برای رانندگان حرفه‌ای یا علاقه‌مندان به رانندگی پویا.  

- *معایب*:  
  - یادگیری سخت‌تر برای مبتدیان.  
  - استفاده در ترافیک‌های سنگین خسته‌کننده است.  


 ۲. *گیربکس اتوماتیک (Automatic Transmission - AT)*
- *ویژگی‌ها*:  
  - تعویض دنده به صورت خودکار و بدون نیاز به کلاچ انجام می‌شود.  
  - از مبدل گشتاور (Torque Converter) یا کلاچ‌های چند صفحه‌ای برای انتقال قدرت استفاده می‌کند.  
  - انواع پیشرفته‌تر مانند *CVT* (بی‌دنده) و *DCT* (دوکلاچه) نیز وجود دارند.  

- *مزایا*:  
  - رانندگی راحت و بدون خستگی، به‌ویژه در ترافیک.  
  - مناسب برای رانندگان مبتدی.  

- *معایب*:  
  - هزینه خرید و تعمیر بالاتر.  
  - مصرف سوخت معمولاً بیشتر از نوع دستی است (البته در مدل‌های جدید این تفاوت کاهش یافته).  

 *انواع گیربکس اتوماتیک*:  
- *CVT (Continuously Variable Transmission)*:  
  - بدون دنده‌های ثابت و با استفاده از تسمه و پولی، نسبت دنده را به صورت پیوسته تغییر می‌دهد.  
  - نرم‌تر اما گاهی اوقات پاسخگویی کمتری دارد.  

- *DCT (Dual-Clutch Transmission)*:  
  - از دو کلاچ مجزا برای دنده‌های فرد و زوج استفاده می‌کند.  
  - تعویض دنده بسیار سریع و مناسب خودروهای اسپرت.  



 ۳. *گیربکس نیمه‌اتوماتیک (Semi-Automatic Transmission)*
- *ویژگی‌ها*:  
  - ترکیبی از گیربکس دستی و اتوماتیک؛ امکان تعویض دنده به صورت دستی یا خودکار را فراهم می‌کند.  
  - *کلاچ ندارد*، اما راننده می‌تواند با پدال یا پشت فرمان (پدال شیفت) دنده را تعویض کند.  

- *انواع*:  
  - *AMT (Automated Manual Transmission)*:  
    - یک گیربکس دستی است که عمل کلاچ و تعویض دنده به صورت خودکار انجام می‌شود.  
    - ارزان‌تر از گیربکس اتوماتیک اما گاهی با تأخیر در تعویض دنده همراه است.  
  - *Tiptronic/Sequential*:  
    - در برخی خودروهای اسپرت یا لوکس، امکان تعویض دنده به صورت دستی (با فرمان یا اهرم) وجود دارد.  

- *مزایا*:  
  - رانندگی راحت‌تر نسبت به گیربکس دستی.  
  - کنترل بیشتر نسبت به گیربکس اتوماتیک معمولی.  

- *معایب*:  
  - ممکن است روانی گیربکس اتوماتیک را نداشته باشد.