با ورود خودروهای هیبرید و الکتریکی به بازار، دنیای گیربکسها نیز تغییر کرده است. برخلاف خودروهای بنزینی که از گیربکسهای دستی یا اتوماتیک معمولی استفاده میکنند، خودروهای هیبرید و الکتریکی نیازمند سیستمهایی متفاوت و پیشرفته برای انتقال نیرو و مدیریت موتور هستند. گیربکس اتوماتیک در این خودروها نقش بهینهسازی مصرف انرژی، کاهش تلفات و تجربه رانندگی نرم و بدون وقفه را ایفا میکند
در خودروهای بنزینی، گیربکس وظیفه تغییر دندهها بر اساس سرعت و گشتاور موتور را دارد.
اما در خودروهای هیبرید و الکتریکی:
موتور برقی اغلب گشتاور بالا از صفر دور تولید میکند و نیازی به تعویض دندههای متعدد ندارد.
گیربکسها معمولا تکدنده (Single-Speed) یا دو سرعته هستند که با سیستم مدیریت موتور هماهنگ شدهاند.
در هیبریدها، گیربکس ترکیبی همزمان موتور بنزینی و موتور الکتریکی را مدیریت میکند.
رایجترین نوع در خودروهای برقی
موتور برقی به طور مستقیم چرخها را میچرخاند
بدون نیاز به تعویض دنده
📌 مزیت: رانندگی نرم، مصرف انرژی بهینه و تعمیرات کمتر
برای خودروهای برقی با توان بالا یا عملکرد اسپرت
دنده اول برای شتاب سریع و دنده دوم برای سرعت بالا
📌 مزیت: افزایش عملکرد در سرعتهای بالا و بهبود شتاب
در خودروهای هیبریدی، ترکیب موتور بنزینی و الکتریکی نیازمند گیربکس سیارهای است
انتقال نیرو بین دو موتور و چرخها را مدیریت میکند
مثال: Toyota Prius و اکثر خودروهای هیبریدی پیشرفته
رانندگی نرم و بدون وقفه
موتور الکتریکی و گیربکس پیشرفته باعث میشوند شتابگیری سریع و بدون لرزش باشد.
بهینهسازی مصرف انرژی
گیربکسهای هماهنگ با موتور الکتریکی مصرف برق و سوخت هیبریدی را کاهش میدهند.
کاهش تعمیر و نگهداری
تعداد قطعات متحرک کمتر نسبت به گیربکسهای دستی و اتوماتیک بنزینی باعث طول عمر بالاتر میشود.
بهبود شتاب و عملکرد خودرو
هماهنگی دقیق موتور برقی و دندهها شتاب سریع و پاسخدهی بهینه را تضمین میکند.
در خودروهای برقی، تعویض دنده دستی ندارید و سیستم به صورت خودکار بهینهسازی میکند.
در هیبریدها، راننده ممکن است حالت Eco یا Sport را انتخاب کند تا گیربکس و موتور با آن هماهنگ شوند.
سرویس دورهای گیربکس برقی سادهتر است اما بررسی سیستمهای الکترونیکی و مایعهای خنککننده ضروری است.
توسعه گیربکسهای چندسرعته الکتریکی برای بهبود راندمان در خودروهای اسپرت و سنگین
استفاده از هوش مصنوعی برای مدیریت بهتر مصرف انرژی و شتابگیری
کاهش وزن و ابعاد گیربکس برای افزایش برد خودروهای برقی
گیربکس اتوماتیک در خودروهای هیبرید و برقی، قلب سیستم انتقال نیروست.
این سیستمها باعث رانندگی نرم، مصرف انرژی بهینه و عملکرد بالا میشوند و تفاوت قابل توجهی با خودروهای سنتی بنزینی دارند.
با پیشرفت فناوری، گیربکسهای برقی و هیبریدی نه تنها رانندگی را سادهتر میکنند، بلکه نقش مهمی در کاهش مصرف سوخت و افزایش بهرهوری انرژی دارند.