یک توضیح جذاب و کاربردی درباره‌ی انواع گیربکس‌های اتوماتیک

مقایسه سریع برای انتخاب اگر دنبال دوام و راحتی هستی → AT اگر مصرف سوخت خیلی مهمه → CVT اگر عشق سرعت و رانندگی اسپرتی → DCT اگر بودجه محدوده و ماشین اقتصادی → AMT اگر دوست داری گاهی دستی هم دنده عوض کنی → Tiptronic

1. گیربکس اتوماتیک سنتی (AT)

• مکانیزم اصلی: استفاده از تورک کانورتر (Torque Converter) به جای کلاچ.

• ویژگی: تعویض دنده‌ها با چرخ‌دنده‌های سیاره‌ای انجام میشه.

• مزایا:
  ✅ نرمی در حرکت
  ✅ دوام بالا
  ✅ مناسب رانندگی شهری

• معایب:
  ❌ مصرف سوخت بالاتر نسبت به CVT و DCT

📌 نمونه: بیشتر خودروهای ژاپنی (تویوتا کرولا، هوندا آکورد).

---

2. گیربکس CVT (Continuously Variable Transmission)

• مکانیزم اصلی: استفاده از دو پولی مخروطی و یک تسمه/زنجیر فلزی برای ایجاد بی‌نهایت نسبت دنده.

• ویژگی: دنده‌ی واقعی نداره! نسبت انتقال به‌طور پیوسته تغییر می‌کنه.

• مزایا:
  ✅ مصرف سوخت بسیار پایین
  ✅ حرکت کاملاً نرم بدون حس تعویض دنده

• معایب:
  ❌ لذت رانندگی اسپرت نداره (شتاب حس نمی‌شه)
  ❌ دوام کمتر نسبت به AT در استفاده سنگین

📌 نمونه: نیسان جوک، میتسوبیشی اوتلندر، بعضی مدل‌های تویوتا و هوندا.

---

3. گیربکس دوکلاچه (DCT / DSG)

• مکانیزم اصلی: ترکیبی از گیربکس دستی + اتوماتیک با دو کلاچ (یکی برای دنده‌های فرد و یکی برای دنده‌های زوج).

• ویژگی: تعویض دنده‌ها سریع و بدون افت قدرت انجام میشه.

• مزایا:
  ✅ شتاب‌گیری عالی
  ✅ مصرف سوخت پایین‌تر از AT
  ✅ مناسب رانندگی اسپرت

• معایب:
  ❌ حساسیت بالا به ترافیک و داغ کردن
  ❌ هزینه نگهداری زیاد

📌 نمونه: خودروهای آلمانی (فولکس‌واگن، آئودی، پورشه)، بعضی مدل‌های هیوندای و کیا.

---

4. گیربکس دستی اتوماتیزه (AMT)

• مکانیزم اصلی: همون گیربکس دستی هست اما کلاچ و تعویض دنده توسط موتورهای الکتریکی کنترل میشه.

• ویژگی: ارزان‌ترین نوع گیربکس اتوماتیک.

• مزایا:
  ✅ مصرف سوخت شبیه دستی
  ✅ هزینه تولید پایین

• معایب:
  ❌ تعویض دنده کند و همراه با ضربه (jerk)
  ❌ تجربه رانندگی نه خیلی نرم و نه خیلی اسپرت

📌 نمونه: بعضی خودروهای اقتصادی هندی، ایرانی (مثل ساینا AMT).

---

5. گیربکس تیپ‌ترونیک / شیفت‌ترونیک

• مکانیزم اصلی: همان گیربکس AT یا DCT اما با امکان تعویض دستی توسط راننده (پدل شیفتر یا دسته دنده).

• ویژگی: ترکیب راحتی اتومات با لذت دستی.

• مزایا:
  ✅ کنترل بیشتر روی خودرو
  ✅ مناسب سرازیری یا سبقت

• معایب:
  ❌ بیشتر جنبه‌ی آپشن دارد تا تفاوت ساختاری

📌 نمونه: بیشتر خودروهای اروپایی و کره‌ای.